Ik las deze week in de krant,
dat men na een afwezigheid van 60 jaar, in Antwerpen, op de vooravond van de feestdag
op 15 augustus Maria- Tenhemelopneming, terug een Maria processie in de straten
rond de Onze Lieve Vrouwe- kathedraal gaat organiseren. Waarom is men 60 jaar
geleden ineens met deze rondgang op haar feestdag gestopt? Werd toen door de
pastoor aan het teruglopend aantal katholieken niet meer met het vermanend
vingertje gepredikt dat zij minstens langs de kant van de ommegang moesten gaan
staan om Maria alle eer te bewijzen? Werd er toen al een Rubens- en rommelmarkt
in Antwerpen georganiseerd, zodat de inwoners liever met zijn allen daarheen
gingen? Werden vanaf die datum de mensen slimmer en liepen de kerken daarom
leeg? Wanneer ergens in de geschiedenis zijn een paar seksloze mannen zichzelf
en de gelovigen beginnen wijsmaken, dat zowel Maria als haar zoon Jezus (als
één van beiden dan ook maar al bestaan heeft?) uit de dood herrezen en ten
hemel opgestegen waren? Wie was er wat eeuwen later begonnen met deze verhalen
in de horror- sprookjes bijbel neer te schrijven?
Vroeger begonnen de gelovige inwoners
van Antwerpen al weken op voorhand papier in grote snippers te snijden, om samen
met zand en rozenblaadjes voor de aankomende processie op de grond te strooien.
Vergelijk het een beetje als de voorloper van de carnavalconfetti. Daar was er
ook een stoet met hilarisch verklede mannen.
In de verte hoorde men eerst de
trommelaars met een angstaanjagend tempogeroffel de optocht aankondigen.
Daarachter liep dan stapsgewijs de fanfare van Sint Cecilia of Sint Jozef. Deze
speelde geen vrolijke evangelische omroep gitaarmuziek van: “we gaan met zijn
alles naar de hemel, naar de hemel, joepiejee”, maar religieuze requiemmuziek
die het stapritme van de stoet aangaf. Na wat vaandels, bejaarde zwartrokken en
afgevaardigden van de katholieke gezelschappen, die met een vroom ongelukkig gezicht
voorbij schuifelden, liepen dan de plechtige communicanten van dat jaar, de
handen in gebedshouding in elkaar gestrengeld. Zij waren opgetrommeld zodat ze
met hun lange witte bruidskleren nog eens konden pronken en de stoet zo wat meer
luister konden geven. Per communicant betekende dit tevens minstens twee trotse
ouders die langs de kant van de optocht stonden en knielden. Daarna liepen een
aantal misdienaartjes, die nog totaal van slag waren van wat ze daarstraks
achter de kansel meegemaakt hadden. Eén luidde de bel zodat iedereen wist, dat
het heiligste der heiligen in aantocht was. Dan kwam er een kluit
‘langejurkenmannen’ voorbij geschreden met zwaaiende wierookvaten en op gouden
stokken vastgemaakte kruisbeelden. Als apotheose schokten er een achttal mannen
voorbij met een loodzwaar schrijn op hun schouders. Hierop stond de met
brokaat, kant en edelstenen aangeklede pop, die Maria moest voorstellen.
Het beeld leek heel goed op
het houten schrijn vastgenageld, alsof ze schrik hadden dat de poppenmie Maria
nog voor de processie goed en wel afgelopen was, ten hemel zou willen
opstijgen. En als allerlaatste waggelde dan de pastoor van de parochie, onder
een baldakijn, met een gouden monstrans voor het gezicht aan de knielende
gelovigen voorbij.
Het Madonna beeld helde met
elke gesynchroniseerde stap van de acht mannen van links naar rechts, van links
naar rechts, alsof ze het schuinsmarcheren van de Heilige Maagd nog wat wilden
accentueren. Want wat was er, volgens mij toch, dan zo’n twee duizend jaren geleden eigenlijk juist gebeurd. Een jonge
maagd, genaamd Maria was uitgehuwelijkt aan de oude timmerman Jozef. Maria haar inwendige kinderwensklok bleef
gestaag voortikken, maar noch voor eigen plezier, noch voor de gebruikelijke voortplanting
kreeg de oude Jozef zijn Charel niet meer in formatie. Maria heeft dan maar
haar Lourdes- grotje met wat wijwater door één van de volwassen nog inwonende zonen
van Jozef, laten inzegenen. Jozef was nog niet zo seniel, dat hij niet zag dat
Maria’s buik maand na maand dikker en dikker werd en eiste een verklaring. Ik
heb hier thuis ook zo’n exemplaar dat mij wil doen geloven dat zijn dikke buik
uit de hemel is komen vallen, maar ik weet wel honderd percent zeker, dat het bij
manlief niet de Here God, maar wel degelijk Bacchus, de god van de rode wijn
was, die het tonnetje tevoorschijn toverde. Dit eventjes ter zijde..
Maria kwam toen met het
verhaal dat God de Vader himself, Jozef een paar horens gezet had. Op een nacht
was hij tussen de twee echtelieden in komen liggen en had zonder ook maar één
spetter achter te laten, de maagd Maria onbevlekt zwanger gemaakt. Zij zou
bevallen van de nieuwe koning der mensheid, die hij dan na 33 jaar op de meest
gruwelijke wijze voor onze zonden zou gaan opofferen. Vermits Jozef nog nooit
van Pinokkio, wiens neus na elke leugen langer en langer werd, gehoord had, dacht
hij dan ook dat die langer wordende neus van Maria bij het zwangerschapsbeeld hoorde.
Vrolijk vertelde hij het bevruchtingsverhaaltje overal rond. Ook de toenmalige Koning
Herodes hoorde deze vertelling. Hij zou niet lijdzaam zitten afwachten tot er
een staatsgreep plaatsvond en besliste dat alle in dat jaar geboren en nog als
foetus ronddobberende jongens uitgemoord zouden worden. Jozef die niet wou
wachten tot er plots een afgevaardigde van Herodes met een mand giftige appels
aan de deur zou staan, vluchtte met de hoogzwangere Maria op een ezel,weg uit
Betlehem. Hij kon het risico toch niet lopen dat als Maria in zo’n appel beet,
zij voor eeuwig in het slaap zou vallen…Heuuh, foutje, sorry dat is een totaal ander sprookje.. Enfin
nergens was het koppel welkom en uiteindelijk kwamen ze aan een soort huisje
midden in het bos. Ze klopten aan en een bibberend griezelig stemmetje riep
vanuit het peperkoekenhuisje: “trek maar aan het touwtje, het deurtje zal wel
opengaan…” Ach ik geef grif toe dat ik sommige sprookjes totaal door elkaar
hussel. Maar wie begon er ineens met die Lieve Vrouwkes verering? Overal in de
Katholieke landen zag men plots op de meest ongewone plaatsen Maria’s
verschijnen. Was dit een katholiek opgezet spel, om op deze plaatsen, terwijl
de halve bevolking scheel zag van de honger, zonder verkavelingvoorwaarden,
zonder aankoop van de bouwgrond en zonder bouwvergunning zo snel mogelijk een buiten
proportionele kathedraal of kerk met torens tot in de hemel te kunnen bouwen? Een bedevaartsoord waar de armen en de simpele
van geest, dan het goud, zilver, de edelstenen en de schilderijen konden komen
bewonderen, waarmee ze de boel volstouwden? Begon men op dat moment ook reeds
met de religieuze merchandising van in grotten afgebeelde Mariabeelden, plaasteren Madonna’s met de ogen devoot
richting hemel, de plastic Jezus- flessen vol wijwater en de houten
Christuskruizen? Waar liep het ergens fout? Waarom beseften ze juist 60 jaar
geleden, dat ze beter met die komedie konden stoppen?
Ik kan mij voorstellen, hoe
frustrerend het werd om met die poppenkast door de bijna lege straten van
Antwerpen te schuifelen terwijl er in elke straat nog maar één oud vrouwtje te
zien was, dat amper nog kon knielen. Langs het begijnhof en langs de kloosters
van de witte of de zwarte paters stond soms nog wel eens een, in zwart geklede biddende,
begijn en een paar kloosterlingen langs de weg, maar ook dit was een
uitstervende soort? Waar waren ineens al
die Antwerpse gelovigen gebleven? Wie verwachten ze nu plots langs de straten
van de koekenstad te gaan vinden, als ze die processie nieuw leven inblazen? Wie
gaat men dan nog warm krijgen om opnieuw naar dit circus te komen kijken nu er steeds
meer moslims dan rasechte katholieke Antwerpenaren in onze straten rondlopen? Wil
men nu ineens een roomse reactie tegen de opkomst van die andere tegen de borst
stotende idiote religie?
Willen ze, net als met
Tomorrowland, vliegtuigen en busladingen vol Zuid Amerikaanse, Italiaanse en
Spaanse gelovigen naar Antwerpen halen? Gaat men alle hier werkende Poolse arbeiders optrommelen?
Belooft men aan alle grijze kwezels en terminale senioren, die voelen dat hun
einde bijna nadert, dat ze met wat verlate devotie hun hemel alsnog kunnen
verdienen, als ze hun religieuze twijfel in God, Maria en Jezus maar zo
snelmogelijk wegmoffelen? Roept men de Chiro- leiders, met hun vakantiekinderen
van hun kamp in de Ardennen terug om devoot aan de uitgang van de kathedraal te
gaan staan? Misschien gaat men de senioren van de katholieke rusthuizen, volledig
ingepamperd, in hun rolstoelen langs het
parcours vastzetten? Men moet dan vooral de licht dementerenden heel goed op
voorhand verwittigen dat ze alleen voor de pop Maria hun hoofd moeten buigen en
niet voor alle Maria look a likes , die met hoofddoeken op, dikke buiken en
lange gewaden in het Antwerpse straatbeeld rondlopen.
Sim, Antwerpse atheïst in Edegem, 23/7/2016
vol verwachting naar 15
augustus.
